بندر شهید رجایی، یکی از مهم‌ترین بنادر تجاری ایران، در شهر بندرعباس، استان هرمزگان واقع شده است. این بندر در فاصله ۲۳ کیلومتری غرب مرکز شهر بندرعباس قرار دارد و به عنوان دروازه اصلی تجارت دریایی کشور شناخته می‌شود.
با وسعتی بالغ بر ۲۴۰۰ هکتار، ظرفیت پذیرش سالانه بیش از ۸۸ میلیون تن کالا را دارد و مجهز به ۱۸ جرثقیل بندری و ۴۰ پست اسکله است. بندر شهید رجایی بندرعباس نقش کلیدی در صادرات و واردات ایران ایفا می‌کند و در سال ۲۰۱۲ با ۸۰ بندر جهان تبادل کالا داشت.
این بندر به دلیل موقعیت استراتژیک و زیرساخت‌های پیشرفته، یکی از مراکز اصلی لجستیک و حمل‌ونقل دریایی در منطقه محسوب می‌شود.
| ویژگی | جزئیات |
| موقعیت | ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس، هرمزگان، ایران |
| مالکیت | سازمان بنادر و دریانوردی |
| مساحت | ۲۴۰۰ هکتار (عملیاتی و پس‌کرانه) |
| ظرفیت | بیش از ۸۸ میلیون تن کالا در سال |
| امکانات | ۱۸ جرثقیل بندری، ۴۰ پست اسکله، بزرگ‌ترین ترمینال کانتینری ایران |
| تجارت جهانی | تبادل با ۸۰ بندر جهان در سال ۲۰۱۲ |
| رتبه‌بندی | رتبه ۵۹ در بنادر کانتینری جهان (سپتامبر ۲۰۱۳) |
| هدف توسعه | رسیدن به ظرفیت ۱.۵ میلیون کانتینر |
موقعیت جغرافیایی بندر شهید رجایی در بندرعباس
بندر شهید رجایی در حاشیه شمالی خلیج فارس و در نزدیکی تنگه هرمز، یکی از مهم‌ترین مسیرهای تجاری دریایی جهان، واقع شده است. مختصات جغرافیایی تقریبی آن ۲۷.۱۱۶ درجه شمالی و ۵۶.۰۶۶ درجه شرقی است.
این موقعیت استراتژیک، بندر را به مقصدی حیاتی برای کشتی‌های تجاری تبدیل کرده که از خلیج فارس به اقیانوس هند و فراتر از آن تردد می‌کنند. نزدیکی به مسیرهای اصلی کشتیرانی جهانی، اهمیت این بندر را در تجارت بین‌المللی دوچندان کرده است. برای اطلاعات بیشتر، به وبگاه رسمی بندر مراجعه کنید.
زیرساخت‌ها و امکانات بندر شهید رجایی
بندر شهید رجایی با داشتن ۴۰ پست اسکله و ۱۸ جرثقیل بندری، توانایی پذیرش کشتی‌های بزرگ و جابجایی حجم عظیمی از کالاها را دارد. این بندر مجهز به بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین ترمینال کانتینری ایران است که ظرفیت بارگیری و تخلیه ۶ میلیون TEU کانتینر در سال را فراهم می‌کند.
امکانات این بندر شامل پایانه‌های کانتینری، فله، نفتی و چندمنظوره است که جابجایی کالاهای عمومی، محصولات فولادی، فله خشک، فله مایع و فرآورده‌های نفتی را ممکن می‌سازد. وجود منطقه ویژه اقتصادی در این بندر، با ارائه معافیت‌های گمرکی و تسهیلات سرمایه‌گذاری، آن را به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی تبدیل کرده است (درگاه خدمات مناطق آزاد).
نقش بندر شهید رجایی در تجارت بین‌المللی
بندر شهید رجایی بیش از ۵۵ درصد از صادرات و واردات ایران و ۷۰ درصد از ترانزیت بنادر کشور را مدیریت می‌کند. همچنین، ۹۰ درصد از بارگیری کالاهای کانتینری ایران از طریق این بندر انجام می‌شود. در سال ۲۰۱۲، این بندر با ۸۰ بندر جهان تبادل کالا داشت و قبل از تحریم‌های سال ۲۰۱۱، ۳۰ خط کشتیرانی از آن استفاده می‌کردند. این بندر در سپتامبر ۲۰۱۳ در رتبه ۵۹ بنادر کانتینری جهان قرار گرفت. نقش این بندر در کریدور ترانزیتی شمال-جنوب، امکان انتقال کالاها از آسیای میانه به اروپا و بالعکس را فراهم کرده و آن را به هاب لجستیکی منطقه تبدیل کرده است (ویکی‌پدیا).
اهمیت استراتژیک بندر شهید رجایی بندرعباس
بندر شهید رجایی به دلیل موقعیت استراتژیک خود در نزدیکی تنگه هرمز، یکی از مهم‌ترین مسیرهای تجارت جهانی، نقش حیاتی در اقتصاد ایران دارد. این بندر با اتصال به شبکه‌های ریلی و جاده‌ای ایران، به عنوان هاب لجستیکی منطقه عمل می‌کند و امکان ترانزیت کالا بین قاره‌ها را فراهم می‌سازد. علاوه بر این، بندر شهید رجایی بندرعباس با ایجاد هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم، به توسعه اقتصادی استان هرمزگان کمک شایانی کرده است. فعالیت‌های تجاری و صنعتی مرتبط با این بندر، زیرساخت‌های شهری و منطقه‌ای را تقویت کرده و به بهبود معیشت مردم منطقه منجر شده است.
چالش‌ها و آینده بندر شهید رجایی
با وجود اهمیت بالای بندر شهید رجایی، این بندر با چالش‌هایی مانند تحریم‌های بین‌المللی، رقابت با بنادر منطقه و نیاز به ارتقای زیرساخت‌ها مواجه است. تحریم‌های اعمال‌شده در سال ۲۰۱۱ تأثیر منفی بر فعالیت‌های بندر گذاشت، اما از سال ۲۰۱۳ عملیات آن از سر گرفته شد. برنامه‌های توسعه‌ای مانند افزایش ظرفیت بندر به ۱.۵ میلیون کانتینر، بهبود زیرساخت‌های ریلی و دیجیتالی‌سازی فرآیندها، آینده‌ای روشن را برای این بندر نوید می‌دهند. این توسعه‌ها می‌توانند بندر شهید رجایی را به یکی از پیشرفته‌ترین بنادر جهان تبدیل کنند.
نتیجه‌گیری درباره بندر شهید رجایی
بندر شهید رجایی بندرعباس، با موقعیت استراتژیک، زیرساخت‌های پیشرفته و نقش محوری در تجارت بین‌المللی، یکی از منحصربه‌فردترین بنادر منطقه است. این بندر نه‌تنها دروازه تجارت ایران، بلکه یکی از مراکز اصلی لجستیک در خاورمیانه محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت آن، توسعه و ارتقای این بندر ضرورتی است که می‌تواند به رشد اقتصادی کشور کمک شایانی کند. برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به خبرگزاری مهر مراجعه کنید.