نوسانات شدید اقتصادی و سیاسی در سال‌های اخیر باعث شده بسیاری از مردم نسبت به سرمایه‌گذاری در بازار سهام و سایر بازارهای مالی دلسرد شوند؛ اما خبر خوب این است که دیگر قرار نیست نگران از بین رفتن سرمایه خود باشید. سازمان بورس با اجرای طرح‌هایی مثل بیمه سهام و تضمین اصل سرمایه، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بدون نگرانی از افت قیمت‌ها، با اطمینان وارد بازار شوند. حالا اگر می‌خواهید با خیال راحت سرمایه‌گذاری کنید و از ریسک‌ها در امان بمانید، در ادامه با ما همراه باشید.
بیمه سهام چیست؟
بیمه سهام در واقع یک سپر حمایتی هوشمند برای سرمایه‌گذاران است؛ طرحی که سازمان بورس و صندوق تثبیت بازار سرمایه با هدف ایجاد آرامش و اعتماد دوباره در بازار طراحی کرده‌اند. در این طرح، اگر ارزش سهام شما طی یک دوره مشخص کاهش یابد، نهادهای مسئول بخشی از زیان شما را جبران می‌کنند تا سرمایه‌گذار دچار ضرر جدی نشود. به بیان ساده‌تر، بیمه سهام مانند چتر نجاتی است که حتی در روزهای سقوط بازار، اجازه نمی‌دهد سرمایه‌تان از بین برود. این سازوکار به‌ویژه برای سهامداران خرد طراحی شده تا بتوانند با اطمینان بیشتری در بازار بمانند و بدون ترس از نوسانات شدید، از فرصت‌های سودآور بورس بهره‌مند شوند.
بیمه سهام چگونه کار می‌کند؟
بیمه سهام از طریق ابزاری به نام اوراق اختیار فروش تبعی اجرا می‌شود؛ این اوراق مثل یک قرارداد حمایتی هستند که به شما اطمینان می‌دهند حتی در صورت افت بازار، سرمایه‌تان در امان می‌ماند. روند اجرای این طرح به شکل زیر است:
انتشار اوراق حمایتی توسط سازمان بورس
سازمان بورس و صندوق تثبیت بازار سرمایه، برای حمایت از سهامداران خرد اوراقی منتشر می‌کنند (مثلا با نام‌هایی مثل همیار یا سهام‌یار)؛ هدف اصلی این انتشار، کاهش ترس سرمایه‌گذار از نوسانات شدید و حفظ نقدشوندگی بازار است. این اوراق به‌صورت عمومی عرضه می‌شوند و معمولا شرایط، سقف پوشش و مدت‌زمان (مثلا یک‌سال) آن در اطلاعیه رسمی سازمان بورس مشخص می‌گردد. در واقع انتشار این اوراق به بازار پیام حمایتی می‌دهد؛ یعنی سرمایه‌گذاران می‌فهمند که در پشت بازار، نهادی وجود دارد که از زیان‌های شدید جلوگیری می‌کند؛ همین موضوع خود می‌تواند مانع از تشدید ریزش قیمت سهام شود.
خرید آسان و ارزان
خرید این اوراق شبیه خرید یک سهم عادی در سامانه معاملاتی کارگزاری است و سرمایه‌گذار نیاز به مراجعه حضوری یا مراحل پیچیده ندارد. معمولا هزینه خرید بسیار کم است (در بعضی ابزارها هزینه ناچیزی مثل یک ریال برای هر سهم گزارش شده است)؛ همچنین خرید این سهام از طریق پنل کارگزاری انجام می‌شود و نیاز به مدارک جدید یا قرارداد جداگانه ندارد. سادگی در تهیه این اوراق باعث شده حتی سهامداران خرد با سرمایه کم هم بتوانند از پوشش حمایتی بهره‌مند شوند.
مدت‌زمان پوشش بیمه (معمولا یک‌ساله)
مدت زمان پوشش بیمه سهام معمولا یک سال تقویمی است و در طول این مدت، ترکیب پرتفوی شما باید بدون تغییر باقی بماند. دلیل این محدودیت ساده است؛ اوراق اختیار فروش تبعی بر اساس یک سبد مشخص طراحی شده‌اند و اگر در طول دوره سهمی بفروشید یا سهم جدیدی اضافه کنید، معیار محاسبه تغییر کرده و بیمه دیگر قابل اجرا نخواهد بود. بنابراین قبل از خرید این اوراق، مهم است که مطمئن شوید می‌توانید پرتفوی خود را برای مدت مشخص بدون تغییر نگه دارید. اگر احتمال دارد در طول سال سهمی بفروشید یا دارایی جدیدی بخرید، این نوع پوشش ممکن است گزینه مناسبی برای شما نباشد.
جبران زیان و تضمین سود (مثال عددی ساده و گام‌به‌گام)
نحوه محاسبه جبران زیان و تضمین سود معمولا به این صورت است که صندوق یا نهاد مسئول، تفاوت بین ارزش واقعی پرتفوی در پایان دوره و ارزش تضمین‌شده را پرداخت می‌کند تا بازدهی نهایی سرمایه‌گذار به سطح تضمین‌شده (مثلا ۲۰ درصد) برسد.
برای مثال فرض کنید ارزش اولیه پرتفوی شما 100,000,000 ریال است:
1. محاسبه 20٪ از سرمایه اولیه:
100,000,000 × 0.2 = 20,000,000 ریال
2. ارزش تضمین‌شده در پایان دوره = سرمایه اولیه + 20٪ =
100,000,000 + 20,000,000 = 120,000,000 ریال
3. فرض کنید در پایان دوره ارزش واقعی پرتفوی برابر است با 90,000,000 ریال
4. مابه‌التفاوت که باید توسط صندوق پرداخت شود = 120,000,000 − 90,000,000 = 30,000,000 ریال است.
نتیجه: صندوق تا سقف مقرر، 30,000,000 ریال به شما پرداخت می‌کند تا در مجموع 120,000,000 ریال (معادل 20٪ سود تضمینی نسبت به سرمایه اولیه) دریافت کرده باشید.
سود بیشتر از 20٪؛ حق انتخاب با سرمایه‌گذار
اگر بازار روند صعودی داشته باشد و شما بیش‌ازحد تضمین‌شده (مثلا بیش از 20٪)، سود کسب کنید، نیازی نیست اوراق اختیار فروش تبعی را اعمال کنید و می‌توانید از سود واقعی بازار بهره‌مند شوید. به عبارت ساده‌تر، بیمه سهام سقف سود شما را محدود نمی‌کند؛ بلکه فقط یک حداقل امنیتی برای سرمایه شما فراهم می‌آورد. همین ویژگی باعث می‌شود بیمه سهام برای سرمایه‌گذارانی که هم به‌دنبال حفظ امنیت سرمایه هستند و هم می‌خواهند از فرصت رشد بازار بهره ببرند، بسیار جذاب و کاربردی است. در واقع، شما می‌توانید با خیال آسوده در بازار بمانید و همزمان از پتانسیل سودآوری بورس نهایت استفاده را ببرید.
چه کسانی مشمول بیمه سهام هستند؟
طرح بیمه سهام برای سهامداران خرد طراحی شده است تا با ایجاد آرامش و اطمینان، امکان حضور امن در بازار سرمایه را فراهم کند؛ اما این طرح دارای شرایط و محدودیت‌های مشخصی است که دانستن آن‌ها پیش از اقدام، اهمیت زیادی دارد.
سقف سرمایه
پوشش بیمه بسته به طرح متفاوت است؛ در برخی برنامه‌ها، پرتفوی افراد حقیقی تا سقف 100 میلیون تومان بیمه می‌شود و در طرح‌های دیگر سقف پوشش تا 500 میلیون تومان تعیین شده است. به‌همین دلیل باید پیش از خرید اوراق، سقف سرمایه خود را با محدودیت‌های اعلام‌شده مقایسه کنید تا مطمئن شوید در محدوده پوشش قرار می‌گیرید.
نوع دارایی مشمول بیمه
بیمه سهام فقط برای سهم‌های بازار بورس و فرابورس (به جز بازار پایه) اعتبار دارد و شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت نمی‌شود؛ بنابراین اگر سبد شما شامل این نوع دارایی‌ها باشد، برای استفاده از بیمه باید آن‌ها را از سبد جدا کنید یا انتخاب اوراق را با دقت انجام دهید.
حفظ ترکیب پرتفوی
مهم‌ترین شرط استفاده از بیمه سهام، نگه‌داری ترکیب پرتفوی بدون تغییر مدت زمان پوشش (معمولا یک‌سال) است. اگر در این مدت حتی یک سهم از سبد بیمه‌شده فروخته یا جایگزین شود، بیمه باطل می‌شود و دیگر امکان دریافت جبران زیان وجود ندارد. این نکته، اهمیت برنامه‌ریزی و پایبندی به استراتژی بلندمدت سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد.
امکان بهره‌مندی از سود بالاتر از حد تضمینی
اگر بازار روند صعودی داشته باشد و شما سودی بیش از 20٪ کسب کنید، می‌توانید اوراق اختیار فروش تبعی را اعمال نکنید و از سود واقعی بازار بهره‌مند شوید. به عبارت دیگر، بیمه سهام هیچ‌گونه محدودیتی برای سود بیشتر ایجاد نمی‌کند و تنها یک حداقل امنیتی برای سرمایه شما فراهم می‌آورد.
فراتر از بورس داخلی؛ مدیریت ریسک و کسب دانش تخصصی
اگرچه طرح‌های حمایتی مثل بیمه سهام توانسته‌اند اعتماد سهامداران خرد را به بازار داخلی بازگردانند و امنیت سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی تضمین کنند؛ اما واضح است که دنیا بازارهای مالی به بورس تهران محدود نمی‌شود. بازارهای جهانی مانند فارکس (Forex) فرصت‌های سودآوری و ریسک‌های متفاوتی دارند و موفقیت در این بازارها نیازمند دانش تخصصی، تجربه و ابزارهای مدیریت ریسک دقیق است.
اگر به‌دنبال راهکارهایی برای مدیریت ریسک‌های بین‌المللی و بهره‌برداری از فرصت‌های سودآور هستید، دسترسی به منابع به‌روز و تحلیل‌های کارشناسی اهمیت حیاتی دارد. برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و علاقه‌مندان به بازار جهانی، استفاده از سیگنال فارکس می‌تواند مسیر موفقیت را هموارتر کرده و کمک کند تصمیمات سرمایه‌گذاری با اطمینان بیشتری اتخاذ شوند.
سرمایه‌گذاری با اطمینان و فرصت بیشتر
با آشنایی با ابزارهایی مثل بیمه سهام و صندوق‌های تضمین اصل سرمایه، حالا می‌توانید بدون نگرانی از نوسانات بازار، سرمایه‌گذاری کنید و از فرصت‌های سودآور نهایت بهره را ببرید. این سازوکارها به شما امکان می‌دهند هم سرمایه خود را حفظ کنید و هم از رشد بازار بهره‌مند شوید؛ شما مجبور نیستید بین امنیت و سوددهی، یک انتخاب داشته باشید.
دیدگاهتان را بنویسید