در سال‌های اخیر، بسیاری از افراد بدون اطلاع دقیق از عواقب و جزئیات، برای دیگران ضامن وام یا تسهیلات بانکی شده‌اند. این موضوع گاهی پس از گذشت چند سال دردسرساز می‌شود؛ به‌ویژه زمانی که وام‌گیرنده اقساط خود را پرداخت نکرده باشد و بانک سراغ ضامن بیاید. اما سؤال اصلی این است: چطور بفهمیم ضامن چه کسانی هستیم و ضمانت‌مان هنوز فعال است یا خیر؟ در این مطلب به زبان ساده روش‌های استعلام ضمانت بانکی را بررسی می‌کنیم.
۱. استعلام از سامانه «سمات» بانک مرکزی
اولین و دقیق‌ترین روش برای فهمیدن اینکه ضامن چه کسی هستید، استفاده از سامانه سمات (سامانه متمرکز اطلاعات تسهیلات و تعهدات بانکی) است.
بانک مرکزی تمامی تسهیلات، وام‌ها و ضمانت‌های بانکی را در این سامانه ثبت می‌کند. بنابراین اگر در هر بانکی به عنوان ضامن ثبت شده باشید، اطلاعات آن در سامانه سمات وجود دارد.
برای استعلام می‌توانید وارد درگاه ملی خدمات مالی بانک مرکزی شوید:
در این درگاه، گزینه‌ای با عنوان «استعلام تسهیلات و تعهدات بانکی» وجود دارد. پس از ورود با حساب کاربری gov.ir (درگاه ملی خدمات دولت هوشمند)، می‌توانید تمام اطلاعات مربوط به وام‌های خود و ضمانت‌هایی که داده‌اید را مشاهده کنید.
در این گزارش مشخص می‌شود:
- چه وام‌هایی به نام شما ثبت شده است.
- برای چه اشخاصی ضامن شده‌اید.
- وضعیت هر ضمانت (فعال یا تسویه‌شده).
استفاده از سامانه سمات، مطمئن‌ترین راه برای بررسی وضعیت تعهدات بانکی شماست.
۲. مراجعه حضوری به بانکی که در آن ضامن شده‌اید
اگر می‌دانید در چه بانکی ضامن شخصی شده‌اید، می‌توانید با مراجعه به همان شعبه از وضعیت ضمانت خود استعلام بگیرید.
برای این کار، کافی است کارت ملی و درخواست کتبی خود را ارائه دهید تا کارمند بانک بررسی کند که آیا ضمانت شما هنوز فعال است یا خیر.
نکته مهم این است که بانک موظف است اطلاعات ضمانت را به شخص ضامن ارائه دهد، بنابراین می‌توانید با خیال راحت پیگیر وضعیت خود باشید.
۳. استعلام از طریق سامانه‌های داخلی بانک‌ها
برخی از بانک‌ها مثل بانک ملی، صادرات، ملت، کشاورزی و سپه سامانه‌های داخلی مخصوص دارند که وضعیت تسهیلات و ضمانت‌ها را نمایش می‌دهد.
اگر در یکی از این بانک‌ها حساب دارید، با مراجعه حضوری یا از طریق اینترنت‌بانک می‌توانید وضعیت ضمانت‌ها را مشاهده کنید.
در بعضی از شعب، تنها با ارائه کد ملی می‌توانند فهرست وام‌ها و ضمانت‌های ثبت‌شده به نام شما را ببینند.
۴. بررسی از طریق شخص وام‌گیرنده
اگر به خاطر دارید برای چه کسی ضامن شده‌اید، می‌توانید از خود او بخواهید شماره تسهیلات یا تصویر قرارداد وام را در اختیارتان بگذارد. با استفاده از این اطلاعات می‌توانید از بانک مربوطه پیگیری کنید که آیا وام تسویه شده یا هنوز بدهی دارد.
گاهی ممکن است وام‌گیرنده وام خود را تمدید کرده یا تسویه نکرده باشد، در حالی که شما تصور می‌کنید ضمانت تمام شده است. پس این روش ساده می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
۵. دریافت گزارش اعتباری از سامانه‌های معتبر
یکی از روش‌های جدید و سریع برای اطلاع از ضمانت‌ها، استفاده از گزارش اعتباری است.
سایت‌های زیر امکان مشاهده وضعیت مالی و اعتباری را برای همه کاربران فراهم کرده‌اند:
با ورود به این سامانه‌ها و احراز هویت با کد ملی، می‌توانید گزارش کامل اعتباری خود را ببینید. این گزارش شامل موارد زیر است:
وام‌های شخصی و تعهدات بانکی شما
بدهی‌های معوق یا سررسید گذشته
ضمانت‌هایی که برای دیگران داده‌اید
این سرویس به‌صورت رسمی مورد تأیید بانک مرکزی است و دقت بالایی دارد.
نکات مهم درباره ضامن بودن
مسئولیت ضامن سنگین است. در صورت عدم پرداخت اقساط توسط وام‌گیرنده، بانک می‌تواند کل مبلغ را از ضامن مطالبه کند.
ضمانت تا زمان تسویه کامل وام معتبر است. حتی اگر چند سال بگذرد، تا وقتی وام تسویه نشده، تعهد ضامن باقی می‌ماند.
در زمان ضمانت، حتماً از مبلغ، مدت و شرایط وام اطلاع کامل پیدا کنید.
درخواست لغو ضمانت تنها پس از تسویه کامل وام امکان‌پذیر است.
دیدگاهتان را بنویسید