در صنایع مدرن، ابزار دقیق دیگر فقط وظیفهی اندازهگیری ندارد، بلکه باید ارتباط برقرار کند، داده ارسال کند و در سیستمهای اتوماسیون نقش هوشمند ایفا نماید.
در این میان، دو پروتکل ارتباطی پرکاربرد یعنی HART و Profibus، تحولی بزرگ در مدیریت تجهیزات صنعتی ایجاد کردهاند.
این دو فناوری به مهندسان اجازه میدهند تا نهتنها دادهی فشار یا دما را بخوانند، بلکه وضعیت سلامت تجهیز، تاریخچهی عملکرد، هشدارها و پارامترهای کالیبراسیون را نیز از راه دور مشاهده و کنترل کنند.
هنگامی که کارخانهای تصمیم میگیرد برای افزایش هوشمندی سیستمهای خود از ترانسمیترهای دارای پروتکلهای HART و Profibus استفاده کنید، در واقع به سمت زیرساختی گام برمیدارد که تمام اجزای آن به هم متصل و قابل مدیریت است.
اهمیت پروتکلهای ارتباطی در مدیریت تجهیزات
در گذشته، ترانسمیترها فقط از طریق سیگنال آنالوگ ۴ تا ۲۰ میلیآمپر با سیستم کنترل (PLC یا DCS) ارتباط داشتند. این روش اگرچه ساده بود، اما فقط مقدار فشار را منتقل میکرد و هیچ اطلاعاتی از وضعیت خود تجهیز ارائه نمیداد.
پروتکل HART این محدودیت را برطرف کرد؛ این فناوری، سیگنال دیجیتال را بر روی همان جریان ۴-۲۰ میلیآمپر سوار میکند و امکان ارسال و دریافت اطلاعات دوطرفه را فراهم میسازد.
از سوی دیگر، پروتکل Profibus (در دو نسخهی PA و DP) یک سیستم ارتباطی تمامدیجیتال است که چندین تجهیز را بهصورت همزمان در یک شبکه متصل میکند و دادهها را با سرعت بالا منتقل مینماید.
به کمک این دو پروتکل، تجهیزات هوشمند میتوانند:
- اطلاعات تشخیصی (Diagnostics) را ارسال کنند.
- از راه دور تنظیم و کالیبره شوند.
- به سیستمهای مدیریت دارایی (Asset Management) متصل شوند.
- و در نهایت، پایش سلامت تجهیزات در سطح کارخانه را ممکن سازند.

مزایای پروتکل HART
پروتکل HART یکی از پرکاربردترین فناوریها در کارخانههای فرآیندی است و مزایای زیر را دارد:
- سازگاری با تجهیزات قدیمی: میتوان از همان سیمکشیهای موجود استفاده کرد.
- ارتباط دوطرفه: امکان تنظیم، عیبیابی و کالیبراسیون تجهیز از اتاق کنترل.
- تشخیص خطا و وضعیت تجهیز: هشدار در صورت افت جریان، نویز یا خرابی سنسور.
- حداقل هزینهی نصب: بدون نیاز به تعویض سیمکشی یا ساختار کنترلی.
- پشتیبانی گسترده در برندهای معتبر: از جمله ترانسمیترهای فشار زیمنس سری SITRANS.
بهعبارت ساده، HART بهترین گزینه برای نوسازی سیستمهای موجود و اضافه کردن هوشمندی بدون هزینهی بالا است.
مزایای پروتکل Profibus
پروتکل Profibus-PA که مخصوص صنایع فرآیندی طراحی شده، یک سیستم کاملاً دیجیتال است که دادههای چند تجهیز را در یک شبکهی مشترک منتقل میکند.
- کاهش حجم سیمکشی: چند تجهیز به یک کابل متصل میشوند.
- سرعت بالا و دقت بیشتر در انتقال دادهها.
- قابلیت تأمین انرژی از طریق همان باس (Bus-powered).
- پشتیبانی از صدها تجهیز در یک شبکه واحد.
- امکان شناسایی خودکار تجهیز جدید در شبکه (Plug & Play).
- پشتیبانی از دادههای تشخیصی پیشرفته برای نگهداری هوشمند.
در کارخانههایی که از سیستمهای نوین PLC یا DCS زیمنس استفاده میکنند، Profibus بهترین انتخاب برای ارتباط پایدار و پرسرعت بین تجهیزات است.
مزایای کلی استفاده از ترانسمیترهای فشار با پروتکل HART یا Profibus
دید بهتر نسبت به وضعیت تجهیزات: دادههای سلامت تجهیز در لحظه در دسترس است.
کاهش هزینههای سیمکشی و نصب: بهویژه در سیستمهای Fieldbus.
کاهش زمان تعمیر و کالیبراسیون: تنظیمات از اتاق کنترل انجام میشود.
یکپارچگی با سیستم نگهداری و مدیریت دارایی: دادههای تجهیزات به سیستمهای CMMS و ERP منتقل میشوند.
پایداری بیشتر در فرآیند: دادههای دقیقتر منجر به کنترل بهتر و ایمنی بالاتر میشود.
آمادگی برای آینده دیجیتال (Industry 4.0): تمام تجهیزات در شبکه قابل ردیابی و تحلیل هستند.

نکاتی برای انتخاب بهترین ترانسمیتر فشار در سیستمهای HART و Profibus
برای انتخاب ترانسمیتر فشار در سیستمهای HART و Profibus مانند خرید ترانسمیتر فشار زیمنس یا برندهای مشابه، به موارد زیر توجه کنید:
- پشتیبانی از پروتکل مورد نیاز: آیا سیستم شما HART یا Profibus را پشتیبانی میکند؟
- قابلیت خودتشخیصی (Self-Diagnosis): بررسی سلامت سنسور و مدار بهصورت خودکار.
- سازگاری با محیط صنعتی: گواهی ضدانفجار، مقاومت در برابر خوردگی و لرزش.
- پشتیبانی نرمافزاری: قابلیت تنظیم از طریق نرمافزارهای SIMATIC PDM یا AMS.
- امکان کالیبراسیون از راه دور: برای صرفهجویی در زمان تعمیرات.
- یکپارچگی با سیستمهای کنترل زیمنس (PCS7 / S7).
با رعایت این نکات، ترانسمیتر انتخابی شما نهتنها وظیفه اندازهگیری را انجام میدهد، بلکه به یکی از اجزای فعال شبکهی دیجیتال کارخانه تبدیل میشود.
روشهای پیادهسازی موفق در کارخانه
- بررسی زیرساخت فعلی: شناسایی تجهیزاتی که قابلیت ارتقا به HART یا Profibus دارند.
- طراحی شبکه ارتباطی: مشخصکردن گرهها، باسها، تغذیه و نوع ارتباط (Bus/Loop).
- پیکربندی نرمافزاری در سیستم DCS یا PLC: تعریف Tagها، آلارمها و مقیاسها.
- آزمایش و تأیید ارتباط: بررسی صحت دادهها و اتصال پایدار.
- آموزش تیم نگهداری: آشنایی با هشدارها، تشخیص خطا و کالیبراسیون دیجیتال.
تحلیل دادهها برای تصمیمگیری هوشمند: استفاده از دادههای سلامت تجهیز برای پیشبینی خرابیها.
جمعبندی
پروتکلهای HART و Profibus تحول بزرگی در مسیر اتوماسیون و هوشمندسازی کارخانهها ایجاد کردهاند.
ترانسمیترهای فشار زیمنس که از این فناوریها پشتیبانی میکنند، تنها ابزار اندازهگیری نیستند؛ بلکه بهعنوان حسگرهای هوشمند و قابلمدیریت در شبکههای صنعتی عمل میکنند.
این فناوریها به مدیران صنایع کمک میکنند تا با نگهداری پیشگیرانه، کاهش توقف تولید و افزایش بهرهوری، مسیر خود را به سوی کارخانههای هوشمند و متصل به Industry 4.0 هموار کنند.
در نتیجه، انتخاب ترانسمیتر فشار زیمنس با پشتیبانی از این پروتکلها، تصمیمی فناورانه و آیندهنگرانه برای صنایع مدرن است که با همکاری یک مجموعه تخصصی در ابزار دقیق میتواند به شکل بهینهتری پیادهسازی شود.

دیدگاهتان را بنویسید