بوش طبق یا بوشینگ، قطعهای است که بین طبق (بازوی کنترل) و شاسی خودرو قرار میگیرد. این قطعه معمولاً از متریال لاستیکی ساخته شده و اجازه میدهد قطعات متحرک مانند طبق اکسل، بدون اصطکاک زیاد حرکت کنند. در سیستم تعلیق خودرو، بوش طبق حرکت عمودی و افقی را کنترل میکند تا خودرو در مسیرهای ناهموار پایدار بماند.
به عبارت ساده، بوش مانند یک بالشتک عمل میکند که ضربات را جذب کرده و از انتقال ارتعاش به اتاق خودرو جلوگیری میکند. بدون آن، سیستم جلوبندی گیج شده و ایمنی کاهش مییابد. این قطعه در خودروهای ایرانی مانند پراید و پژو ۴۰۵ بسیار رایج است و بخشی از اکسل ماشین محسوب میشود.
کاربردهای اصلی بوش طبق در خودرو
بوش طبق کاربردهای متنوعی دارد که فراتر از یک ضربهگیر ساده است. اول، امکان حرکت کنترلشده قطعات را فراهم میکند. برای مثال، هنگام عبور از چالهها، طبق بالا و پایین میرود و بوش این جابجایی را بدون آسیب به شاسی ممکن میسازد.
دوم، جذب ضربات جاده است. جادههای ایران اغلب ناهموار هستند و بوش طبق بخشی از این ضربات را خنثی میکند تا راننده احساس راحتی کند. سوم، کاهش صدا و ارتعاش در سیستم تعلیق است. اگر بوش سالم باشد، صدای تق تق یا جیر جیر شنیده نمیشود.
- در سیستم تعلیق جلو: اتصال طبق به شاسی و کمک به تنظیم زوایای چرخ (کمبر و کستر).
- در اکسل عقب: پایداری خودرو در پیچها و کاهش سایش لاستیکها.
- در خودروهای سنگین: مقاومت بیشتر در برابر بارهای سنگین.
این کاربردها نشان میدهد که بوش طبق نه تنها برای راحتی، بلکه برای ایمنی ضروری است. طبق آمار مکانیکهای ایرانی، بیش از ۳۰% مشکلات جلوبندی به خرابی بوش مربوط میشود.
انواع متریال و روشهای تولید بوش طبق
بوشهای طبق از متریالهای مختلفی ساخته میشوند، اما نوع لاستیکی رایجترین است زیرا خاصیت ارتجاعی دارد. متریال پلیاورتان برای خودروهای اسپرت استفاده میشود که دوام بالاتری دارد، اما نرمتر نیست.
روشهای تولید شامل سه نوع اصلی است:
- پختنی (کاشتنی): روش استاندارد برای بوشهای کارخانهای. گرانول لاستیک تحت حرارت و فشار پخته میشود تا ساختار یکپارچهای ایجاد کند. این نوع ارزان و بادوام است.
- ریختهگری (قالبگیری): مناسب برای تولید انبوه، جایی که مواد مذاب در قالب ریخته میشود. برای خودروهای سنگین مانند وانتها ایدهآل است.
- تراشکاری (ماشینکاری): برای بوشهای سفارشی، که دقت بالایی دارد اما گرانتر است.
انتخاب متریال بستگی به نوع خودرو دارد. برای مثال، در پژو پارس، بوش لاستیکی پختنی توصیه میشود تا جذب ضربه بهینه باشد.
علائم خرابی بوش طبق: چگونه تشخیص دهیم؟
خرابی بوش طبق اغلب با علائم واضح همراه است که نادیده گرفتن آنها میتواند به مشکلات بزرگتر مانند آسیب به سیبک فرمان منجر شود. عمر متوسط بوش حدود ۵۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ کیلومتر است، اما در جادههای ایران ممکن است زودتر فرسوده شود.
علائم اصلی عبارتند از:
- لرزش فرمان: حتی در جاده صاف، فرمان میلرزد زیرا بوش نمیتواند ارتعاش را جذب کند.
- صدای تق تق یا جیر جیر: به ویژه در دستاندازها یا پیچها، که نشاندهنده پارگی لاستیک بوش است.
- سایش ناهموار لاستیکها: چرخها زاویه نامناسبی پیدا میکنند و لاستیکها زودتر ساییده میشوند.
- ناپایداری ترمز: خودرو هنگام ترمز کشیده میشود یا گیج میزند.
- انحراف خودرو: ماشین به یک سمت کشیده میشود، که میتواند خطرناک باشد.
اگر این علائم را مشاهده کردید، سریعاً به مکانیک مراجعه کنید. مثلاً در پراید، صدای تق تق از جلو اغلب به خرابی بوش طبق مربوط است.
نحوه تعویض بوش طبق: گام به گام
تعویض بوش طبق کار تخصصی است، اما با ابزار مناسب میتوانید آن را انجام دهید. اول، خودرو را روی جک قرار دهید و چرخ را باز کنید. سپس، طبق را جدا کرده و بوش قدیمی را با ابزار پرس خارج کنید.
گامها:
- آمادهسازی: ابزارهایی مانند پرس هیدرولیک، آچار و بوش جدید تهیه کنید.
- جداسازی: پیچهای طبق را باز کنید و بوش را بررسی کنید.
- تعویض: بوش جدید را جا بزنید و مطمئن شوید زاویه چرخها تنظیم شود.
- تست: پس از تعویض، رانندگی آزمایشی انجام دهید تا صدا و لرزش چک شود.
هزینه تعویض حدود ۲۰۰,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰ تومان است، بسته به مدل خودرو. برای ایمنی، از قطعات اورجینال استفاده کنید.
نکات نگهداری برای جلوگیری از خرابی زودرس
برای افزایش عمر بوش طبق، رانندگی آرام در جادههای ناهموار ضروری است.چک جلوبندی هر ۲۰,۰۰۰ کیلومتر انجام دهید. از روغنکاری قطعات متحرک غافل نشوید و در زمستان از نمک جاده دوری کنید که لاستیک بوش را فرسوده میکند.
- اجتناب از بار بیش از حد.
- استفاده از بوشهای باکیفیت از برندهای معتبر مانند ایرانخودرو.
- تنظیم منظم زوایای چرخ.
با این نکات، میتوانید از مشکلات گرانقیمت جلوگیری کنید.
دیدگاهتان را بنویسید